top of page

Distilleerkunst

KUNST VAN HET DISTILLEREN

Alcohol ontstaat door gisting van vruchten(sappen) of andere vloeistoffen die natuurlijke suikers bevatten. Het alcoholpercentage van de vloeistof kan worden verhoogd via distillatie: door verhitting wordt de alcohol van het water gescheiden. Dat heeft te maken met de kooktemperatuur: alcohol kookt al bij circa 80 graden, terwijl water pas verdampt bij 100 graden. Door de alcoholdamp te koelen wordt deze weer vloeibaar.

exposition_13.jpg

INGREDIENTEN LIKEUR EN JENEVER

Likeur is een zoete drank vervaardigd van brandewijn of van een alcoholdistillaat uit wijn of vruchtensap. Ook neutrale alcohol kan als basis dienen. Likeur bevat 15 tot 40% alcohol en minimaal 100 gram suiker per liter. De drank is op smaak gebracht met soms wel 100 verschillende essences uit kruiden, bloemen, zaden, wortels, vruchten en schillen. Jenever is sterkedrank met ten minste 35% alcohol. De oudste vorm van jeneveralcohol is moutwijn, verkregen via distillatie uit diverse granen. Sinds de 19e eeuw gebruikt men vooral melassealcohol, uit suikerbiet of suikerriet. Jenever wordt meestal toebereid met de jeneverbes.

Elixir Longae Vitae

ELIXER LONGAE VITAE

Van Zuylekom was eind 19e eeuw beroemd om zijn rode kruidenbitter Elixer Longae Vitae, gemaakt van gedroogde schillen van bittere oranjeappels (pomeransen). Dagelijks puur gedronken of vermengd met jenever, wijn of warm bier, zou deze drank een lang leven of zelfs onsterfelijkheid garanderen. Het etiket op deze fles was een vrijwel exacte kopie van dat van een buitenlandse collega.

Eau-de-cologne.jpg

EAU DE COLOGNE

Van Zuylekom Levert & Co opende vlak voor de Eerste Wereldoorlog ook een eau de colognefabriek, om de hoek van de Westerstraat, naast de exportafdeling op de Lijnbaansgracht.

​

Van Zuylekom prees haar eau de cologne aan als méér dan alleen een aangenaam geurend parfum. Dit ‘fijne water’ zou werkzaam zijn tegen hoofd- en kiespijn, en zou in nevelvorm de lucht ontsmetten. Het verscheen in meerdere aromatische concentraties, met en zonder citroen. Van Zuylekom liet zich inspireren door parfumetiketten uit kruidenmekka Constantinopel (Istanbul).

OUD-HOLLANDSE LIKEUREN

Onder het motto ‘Oudjes doen het nog best’ maakte Van Zuylekom in de jaren 70 een serie van 22 Oud-Hollandse ‘kwaliteitslikeuren met bezweringskracht’. Tezamen weerspiegelen de likeuren het (liefdes)leven. Eén ervan is kandeel, een 16e-eeuwse gebonden kraamdrank van wijn (bier) en eierdooier.

​

Uit een Van Zuylekom-versje:

‘Bij al ’t nieuw dat ‘t licht aanziet
Gebruikt kandeel en anders niet,
Opdat de boze geest ontvliedt
Aan kraamvrouw en ’t nieuwe wicht (…)’

​

De jonge vader zette bij de kandeelbereiding een kanten muts op ter misleiding van kwade geesten. Het kaneelstokje waarmee hij in de ketel roerde gaf hem de kracht die snode kwelgeesten te weerstaan.

SYMBOLISCHE NAMEN

Elke likeur heeft een eigen symbolische betekenis, en verwijst naar een fase in de ontwikkeling van een liefde tussen een jongedame en een jongeman. Enkele voorbeelden:

​

Eau de ma tante 

De jongeman gaat op bezoek bij zijn lieve tante voor een bittertje… met een verwijzing naar het oude Amsterdamse gezegde ‘op een oude fiets moet je ‘t leren’.

​

Juffertje in ’t groen

Hier in het groen zou de jongeman zijn achternichtje kunnen ontmoeten: aanvallig, smachtend, en maagdelijk.

 

Hoe langer hoe liever

Dit is het hoogtepunt in de verliefdheid van het paar. De minnaars willen zo lang mogelijk samen zijn.
 

Pruimpje prik in

De vrucht voor deze likeur is geen geheim, ook verder spreekt de naam voor zich.

bottom of page